Toen ik naar besloot naar het conservatorium te gaan om musicus te worden, dacht ik, net als iedereen dat denkt die een muziekstudie oppakt, dat muziek maken het grootste onderdeel van mijn leven zou worden. Nou is dat in zekere zin ook wel zo maar toch besteed ik veel meer van mijn tijd aan het aan andere mensen leren hoe ze muziek moeten maken. *zucht*

Ik heb echt geen hekel aan lesgeven. Vaak vind ik het zelfs leuk; ligt ook een beetje aan de leerling natuurlijk. Maar ik heb wel heel strikte regels, voor mezelf dan. Ik wil niet meer dan 25 leerlingen. Er moet ook tijd overblijven voor het studeren van nieuwe muziek. Ik neem mijn leerlingen allemaal heel serieus en maak voor ieder een eigen lesprogramma. Wat wil deze leerling leren, hoe ver is hij of zij, wat heb ik ze te bieden dat ze komen waar ze heen willen en welke middelen heb ik daarvoor nodig. Noten leren lezen is voor veel leerlingen een enorm struikelblok, maar ik vind het toch noodzakelijk dat ze dat leren. Zeker kinderen en jongvolwassenen, met volwassen leerling ben ik iets soepeler maar toch probeer ik ze ervan te overtuigen dat noten lezen noodzakelijk is om zelfstandig muziek te leren maken. Als je auto gaat leren rijden, moet je ook de algemene verkeersregels kennen tenslotte. En dat iets moeilijk is, wil niet zeggen dat je het niet kunt. Alleen dat je er meer moeite voor moet doen. Hersenen zijn heel dom; gelukkig kun je ze (van) alles leren! Vroeger zei ik dat zo tegen mijn leerlingen. Tegenwoordig gebruik ik mildere bewoordingen; ik zei een keer tegen een leerling dat hersenen dom zijn en toen begon ze te huilen. Ze dacht dat ik haar dom noemde! Dat zou ik nooit doen. Iedereen is slim op zijn/haar eigen manier.

Mijn broer zegt dat als je slim bent je niet aardig hoeft te zijn. Ik denk dat juist andersom: als je slim bent, is het jouw verantwoordelijkheid om mildheid en liefde te tonen aan de mensen die minder goed bedeeld zijn in dat gebied. Ik ben ervan overtuigd dat je het belangrijk is dat je je hersenen bewust traint. Ik zeg vaak tegen leerlingen: als je nou vanavond gaat slapen, zeg dan tegen je hersenen dat ze alles wat je vandaag op pianoles geleerd hebt op moet slaan in het lange termijn geheugen. Dat helpt! Bijna niemand gelooft mij als ik dat zeg, maar ik weet zeker dat het werkt. Probeer het zelf maar eens.

De laatste les voor de voorjaarsvakantie zei ik dit tegen een leerling. Deze leerling is woest muzikaal en speelt alles zo na. Maar noten lezen vindt hij verschrikkelijk (moeilijk) Ik speel dus niks meer voor hem voor om hem te dwingen zelf te leren lezen. Hij geloofde ook helemaal niet dat het zou helpen als hij zijn hersens toe zou spreken. Dus ik stelde voor een weddenschap af te sluiten. Hij zou tegen zijn hersens zeggen dat alles wat hij die les geleerd had in zijn lange termijn geheugen moest opslaan en dan zouden we na de vakantie merken dat alles veel makkelijker ging en hij de les beter had onthouden. Waar wedden we dan om? Natuurlijk een reep chocola!

terzijde: mijn Moeder schreef altijd het woord VERKADE met haar vinger in de lucht als we een weddenschap aangingen 😀

Net kwam ik deze leerling tegen op straat. Hij liep met zijn moeder en hun hond, ik liep met mijn twee honden. Het regende. Ik vroeg: zo (naam van de leerling) wie heeft de weddenschap gewonnen? Hij verschoot meteen van kleur en stamelde dat hij echt goed geoefend had in de vakantie. Ik heb die reep chocola vast gekocht, hoor! vulde zijn moeder aan. Want hij wist nog wel van de weddenschap en van het trainen van de hersenen maar hij was vergeten wát hij nou precies moest onthouden! Ik schoot onwillekeurig in de lach. We gaan het horen en zien op zijn volgende pianoles, stelde ik hem gerust. Het is een ongelooflijk lief en verlegen jochie. Ik heb ook een reep chocola in mijn juffentas zitten. Ik hoop oprecht dat ik deze weddenschap ga verliezen. En dat terwijl ik dol ben op chocola!

Gelukkig heb ik nog meer dan genoeg gelegenheid om zelf muziek te maken. Vorige week heb ik etudes van Philip Glass opgenomen. De bedoeling is dat het een ceedee wordt met daarop tien (van de 24) etudes, maar de tijd in de studio was tekort om ze allemaal in een keer op te nemen, dus ik zal nog een keer gaan opnemen voor ik ze alle tien heb. Ondertussen ben ik alweer een nieuw concert aan het voorbereiden. Ik speel nu eens heel andere muziek, renaissance. Eigenlijk allemaal klavecimbelmuziek en ik had het graag op een klavecimbel gespeeld, maar het instrument dat ik verwachtte te erven staat te koop en ik zie niet dat het uiteindelijk toch nog bij mij terecht komt, maar op mijn pas gerenoveerde vleugel klinkt het allemaal ook prachtig! Gibbons, Tallis, Byrd, Zipoli en Pachelbell, mijn uitgangspunt was muziek vóór J.S. Bach (die leefde van 1685 tot 1750)

Ik heb veel te lang niet in mijn blog geschreven. Dat komt niet alleen omdat ik na de zomervakantie ineens drie dagen in de week les zat te geven en ik erg moeilijk kon wennen aan mijn nieuwe rooster. Ook heb ik veel geschreven met mijn co-auteur. Het ene boek is bijna klaar voor publicatie en we zijn alweer een nieuw begonnen. Het project staat nog in de beginfase, maar het kost toch al best veel tijd. En ik vind het moeilijk om mijn tijd goed in te delen. Moeilijk is echter niet hetzelfde als onmogelijk en ik ga echt proberen ook weer wat vaker in mijn blog te schrijven. Wedden dat het lukt?

In onze voorraadkast staat ook voer voor de vogels. Wij voeren de vogels het hele jaar door. Natuurlijk krijgen ze in de zomer ander voer dan in de winter. En staat er ook altijd een bad klaar in de zomer en een waterfles in de winter (die niet kan bevriezen!). Naast vogelvoer en hondenvoer staat er ook mensenvoer in de voorraadkast. Voornamelijk jam, limonadesiroop en geweckte groente. Maar ook twee grote tonnen met mout voor het brouwen van bier.

Hendrik vond een graankever in het vogelvoer. Dat is op zich al heel knap want een graankever is ongeveer een kwart zo groot als een graankorrel! En als er twee graankevers in de voorraadkast wonen, heb je er zo tienduizend! Echt! Binnen een dag zat de zak met vogelvoer vol met graankevers. Ik vind het niet vreemd dat mensen vroeger geloofde in generatio spontanea. Hendrik maakte zich erg ongerust over de mout voor het bier. Als de graankever daarin komt, kun je de hele voorraad weggooien. Natuurlijk lijkt mij dat ook niet fijn, maar ik had meer zoiets van: de mout zit in een afgesloten plastic ton die speciaal is gemaakt om graan of meel in te bewaren plus ik heb de meeste mout in de zak waarin ze komen in die ton gestopt. Dubbel verpakt dus. Geen garantie voor totaal afgesloten, maar toch … Ja nee maar, Hendrik maakte zich toch ernstig zorgen want een graankever heeft maar een heel klein gaatje, nauwelijks een gaatje, nodig om binnen te komen en, zoals gezegd, dan zijn er in no time duizenden graankevers! En kun je al die kilo’s mout weggooien.

Ik dacht dat is precies zoals de duivel werkt! De duivel heeft niks nodig om binnen te komen en dan heeft hij in no time het hele leven overgenomen. Het is dus zaak te zorgen dat hij geen enkele kans heeft binnen te komen. Dubbel verpakt in een afgesloten ton, dan voel ik me wel een beetje veilig. Dit is precies waar ik al mijn hele leven mee stoei. Ik wil graag dichtbij God wonen en sereen en schoon en rein zijn, maar aan de andere kant wil ik ook graag in de wereld wonen en samen muziek en plezier maken en daarin, in de wereld, schuilt gevaar. Elke verleiding is een gaatje waardoor de duivel binnen kan komen. En dan! Niet alleen de duivel, ook mensen vind ik vaak bedreigend. Ze zijn me te ongeduldig, te luid en te opdringerig.

Klein voorbeeld. Vanochtend liep ik met twee honden achter ons huis op weg terug van de eerste ochtendwandeling (het was dus vroeg en ik had nog niet ontbeten, sterker nog ik liep in mijn pyjama) Ik liep links van de weg, let wel dit is voetgangersgebied en auto’s zijn hier te gast. Een kleine vrachtwagen kwam mij tegemoet. Met enige moeite kon ik de honden ervan overtuigen aan de rechterkant te gaan lopen (= volgens mij toch de kant van de weg waar we ons normaal gesproken ophouden in het vasteland van Europa) maar de vrachtwagen stak over, zonder richting aan te geven en reed recht op ons af. Het was mij totaal onduidelijk wat de chauffeur nou precies van plan was en ik liep dus maar gewoon door. Vooral ook omdat mijn honden dat ook deden en zoals ik al schreef, we bijna thuis waren. Idioot, zei ik min of meer in het wilde weg maar toch zeker wel bedoeld voor deze domme chauffeur. Die hoorde blijkbaar wat ik zei, sprong uit de cabine en rende op mij af. Waarom ben ik een idioot? schreeuwde hij me toe. Ik zei: omdat u aan de verkeerde kant van de weg rijdt. Er kwam niks meer uit dan: JE MOET EEN BRIL OPZETTEN! Waarop ik zei, nee, u moet uw richtingaanwijzer gebruiken! Waarschijnlijk is hij allang vergeten wat er vanochtend gebeurde, terwijl het nog zo in mijn systeem zit dat ik het hier nu op zit te schrijven…..

Voor 2020 reisde ik overal alleen naar toe. Dat begon toen ik 19 was en alleen naar Georgië reisde om daar op het conservatorium in Tbilisi piano te gaan studeren. En dat hield maar niet op. Af en toe kwam ik eerder thuis omdat ik heimwee had, maar over het algemeen ging het prima. Ik studeerde en werkte en reisde daarvoor Nederland en half Europa door en dat deed ik allemaal met openbaar vervoer. Meestal de trein, maar ik heb ook heel wat uurtjes in bussen, trams en op boten doorgebracht. Toen ik daar in 2020 gedwongen mee ophield omdat de wereld tot stilstand kwam, heb ik die draad nooit meer op kunnen pakken. Ik ben wel weer dingen gaan doen, in die zin dat ik na die zware depressie gewoon weer muziek ben gaan maken. Dirigent ben geworden van de plaatselijke muziekvereniging, huisconcerten ben gaan geven, vrijwilliger geworden bij het Coventrygebed, een gebedsgroepje heb opgericht, leerlingen heb aangenomen en sinds kort zelfs pianoles geef op de plaatselijke muziekschool, maar de stap om het eiland af te gaan en weer heel Nederland en Europa door te reizen….nee, díe stap is te groot. Ik kan niet uitleggen waarom, vooral omdat ik het zelf niet snap, maar van de gedachte alleen al in de trein te moeten gaan zitten, draait mijn maag zich om en voel ik de paniek om de hoek liggen. De boot naar Den Helder gaat nog nét. Misschien heb ik het gewoon wel al te veel gedaan.

Meestal is het niet zo erg omdat ik ook nergens heen hoef! Maar dan komt er een uitnodiging voor een bijeenkomst of een feest ergens in het land of om bij een vriend te komen logeren en dan ga ik er maar gewoon niet heen omdat ik niet weet hoe ik er moet komen. En dan denk ik bij mezelf: belachelijk! Vroeger reisde je overal naartoe en nam je paniekaanvallen gewoon voor lief als je weer eens ergens de weg kwijt was, maar nee….het lukt me niet me zelf te overtuigen weer met OV te gaan reizen.

Enfin, verder is het leven prachtig! De moestuin levert zoveel genot en plezier en lekkers. We zijn druk bezig met de laatste oogst en alle lege stukken in te zaaien met winterrogge en wintertarwe. Niet dat we die gaan of kunnen oogsten, maar het is een heel goede groenbemester. De echte zomergroente zijn wel zo ongeveer op, al komen er nog best veel tomaten en bonen aan. De vriezer zit vol met (voornamelijk) bonen en basilicum en mijn lieve buurvrouw (die een cateringbedrijf heeft) heb ik meer dan eens een grote zak basilicum kunnen geven. De laatste bonen die ik eind van deze week ga plukken, schenk ik ook aan de Texelse Soepketel. Vorige week een hele emmer bonen geplukt en negen potten bonen geweckt. We kunnen de hele winter bonen eten en ik deel graag uit van onze rijkdom.

Voor het echt winter wordt, moet ik nog de dille oogsten en de bieten en de wortels en de witlof inkuilen en natuurlijk staan er nog twee appelbomen vol appels onder het vogelnet, Elstar en Jonagold. De Notarisappels en de Red delicious zijn inmiddels geplukt en wachten geduldig af tot ze cider mogen worden. Tot die tijd eten we er af en toe eentje uit de hand.

Mijn leven is gewoon kleiner geworden, net als mijn wereld. Er zijn dagen dat dat me dwars zit, maar de meeste dagen vind ik het allang prima en vind ik nog dat ik teveel mensen tegenkom. Misschien heeft dat ook te maken met ouder worden, ik weet het niet. Een oude vriend, ik zeg oud omdat hij een vriend is uit een andere tijd van mijn leven. Aan de andere kant is hij dit jaar 78 geworden en verdiend hij ook op die wijze de titel oude. Al hoef je voor oud worden niet veel meer te doen dan doorgaan met ademhalen. Enfin, deze oude vriend leest ook mijn blog en schreef me dat hij mij een wijze vrouw vindt. Ik vind het een groot compliment. Ik weet niet of het zo is, maar hij schreef dat ik met opmerkelijk veel zelfinzicht schrijf. Hoe kun je ouder worden en niet langzaam maar zeker zelfinzicht krijgen? Ik ben vaak geschokt over hoe weinig zelfinzicht sommige mensen hebben. Wat doen die mensen dan de hele dag? vraag ik me af. In ieder geval houden ze op straat geen rekening met mensen die moeilijk lopen te doen met twee honden aan de lijn 😀

Het Coventrygebed in Den Helder trekt meestal zo een tiental bezoekers. Er zijn een stuk of dertig mensen die regelmatig het Coventrygebed bezoeken en van die dertig zijn er meestal tien tot vijftien. Ik zie dus wel steeds dezelfde mensen, maar in diverse samenstelling. De pastoor en de dominee van de marine zijn de eigenlijke voorgangers, maar omdat zij het veel te druk hebben gaan de deelnemers aan het gebed omstebeurt voor. Vanochtend was er een vergadering voor het gebed. Dat wist ik natuurlijk wel, maar ik had me niet gerealiseerd dat daardoor bijna de hele ploeg aanwezig zou zijn, inclusief dominee en priester. Oeps, net nu ik bedacht had dat het weleens leuk zou zijn om, in plaats van mijn gebruikelijke klassieke pianospel, een ragtime van Scott Joplin te spelen. Nu ja, dacht ik om dertig seconden voor twaalf, ik heb het zo bedacht dus ik ga het zo doen.

Ik had een moeilijke week achter de rug. Een afscheidsdienst voor een dierbare overledene. Een vast plan iets te doen waar ik echt zin in had wat in het water viel omdat ik weer eens last had van mijn eigen asociale gedrag. Niet dat ik er veel aan kan doen, maar ik baal er toch van. Ik ging dus vanochtend niet heel blij op de fiets naar de boot en dat had niks te maken met het weer. (Lichte regen en weinig wind, ideaal fietsweer!) Op de pontweg aangekomen, was ik toch wel weer erg blij. Niet alleen omdat fietsen door de natuur nu eenmaal zeer helend werkt, ook omdat de rij auto’s die stond te wachten het eiland af te kunnen immens was. Blij dat ik op de fiets was en iedereen voorbij kon gaan, blij omdat er meer toeristen het eiland af gaan dan er bij komen, blij dat ik voor mocht gaan bij het gebed voor vrede op de wereld, blij dat ik gewoon twee dagen van tevoren kan bedenken wat ik wil spelen (op de piano) en dat dan ook doen! 😀

Toen ik in de kerk kwam, was de vergadering nog niet afgelopen. Mooie gelegenheid om even in stilte te zijn in Zijn Aanwezigheid. Langzaam druppelde de bidders binnen, zowel vanuit de vergaderzaal als van buiten. Ik werd omhelsd door een bidder die ik al heel lang niet ontmoet had en die oprecht blij was me te zien, even een praatje gemaakt. Toen het twaalf uur was, opende ik het gebed voor vrede in de wereld en deed maar net alsof de priester en de dominee niet op de eerste rij zaten. Na een paar minuten stil gebed voor vrede in de wereld, hield ik het volgende praatje:

Ik lees u een stukje uit 2 Koningen 2, 19-22. Een kleine uitleg erbij, om wat context te creëren: De grote profeet Elia is net overleden, tenminste hij is in de woestijn verdwenen en heeft Elisa als zijn opvolger aangewezen. De bewoners van Jericho dagen hem uit, eerst om Elia terug te vinden, wat niet lukt ondanks dat ze met vijftig van de sterkste mannen dagenlang in de woestijn naar hem gezocht hebben en vervolgens wijzen ze hem op een kwade bron…

De mannen van de stad zeiden tot Elisa: Zie toch, de ligging van de stad is goed, zoals mijn heer ziet; maar het water is kwaad, en de landstreek veroorzaakt misgeboorte. Toen zeide hij: Haalt mij een nieuwe schotel en doet er zout in. Zij haalden hem er een. Daarop ging hij naar de waterwel, wierp het zout daarin en zeide: Zo zegt de Here: Ik maak dit water gezond; daaruit zal geen dood of misgeboorte meer voortkomen. En het water werd gezond, tot op deze dag, volgens het woord, dat Elisa gesproken had. (einde citaat)

Elisa geneest het kwade water met zout. Hij behoedt Jericho voor verder bederf, zo is de meest voor de hand liggende uitleg. Overigens sprak ik laatst een dominee die in Israël woont en die vertelde dat hij in Jericho het genezen water heeft gedronken en dat het inderdaad heel zacht en zoet is, zoals staat geschreven: tot op de dag van vandaag! Maar dit even geheel terzijde. Zout is een heel belangrijk mineraal. Niet alleen helpt het bederf tegengaan, het geeft ook smaak. Zout is ook belangrijk voor onze gezondheid. Er wordt vaak beweerd dat zout ongezond is en een teveel aan zout is dat ook zeker, maar zonder zout is nog veel ongezonder! Zout helpt ons lichaam met de waterhuishouding, met ons immuunsysteem en speelt een belangrijke rol in het communiceren tussen hersenen en spieren. Enfin, zo een klein korreltje heeft ongelooflijk veel toepassingen en is onmisbaar in onze wereld.

In de Bijbel komt het woord zout zo een 40 keer voor. Ik ga ze echt niet allemaal voorlezen, maar eentje voeg ik nog toe aan de lezing over Elisa. En die komt uit de Bergrede Mattheüs 5, 13
Gij zijt het zout der aarde; indien nu het zout zijn kracht verliest, waarmede zal het gezouten worden? Het deugt nergens meer toe dan om weggeworpen en door de mensen vertreden te worden. (einde citaat) Jezus spreekt hier tegen zijn discipelen, maar ook tegen ons. Hij zegt ons dat wij het zout der aarde zijn. En als we die uitspraak eens minutieus bekijken en vergelijken met de lezing uit Koningen waar Elisa zout gebruikt om een kwade bron weer gezond en levend te maken, zou het dan niet zo kunnen zijn dat als Jezus zegt dat wij, als Christenen, als volgelingen van de Christus het water kunnen genezen? Dat wij, als Christenen die Zijn Weg proberen gaan en elke dag ons kruis opnemen zoals Hij van ons vraagt, dat wij als zout de wereld voor bederf moeten behoeden?

Overigens gaat het in de Bergrede nog een stukje verder dan dat; (vers 14-16) Gij zijt het licht der wereld. Een stad, die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven. Ook steekt men geen lamp aan en zet haar onder de korenmaat, maar op de standaard, en zij schijnt voor allen, die in het huis zijn. Laat zo uw licht schijnen voor de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader, die in de hemelen is, verheerlijken.
Niet alleen wordt van ons gevraagd het zout der wereld te zijn en zo de wereld voor bederf te behoeden. Nee, als het licht van de wereld moeten we ook nog eens opstaan en Zijn Woord verkondigen. We mogen niet in ons eigen kleine kringetje blijven zitten en ons vergenoegen met ons geloof in de goede en barmhartige God, nee, er wordt ons ook gevraagd dit geloof met daden te bevestigen en uit te dragen, andere mensen proberen te overtuigen dat de levende God het goede met ons voorheeft en Hem verheerlijken en toejuichen. Het is nog een hele klus, dat Christen zijn! Dus is het maar goed dat we in ieder geval elkaar nog kunnen en mogen opzoeken en dat we elkaar in Zijn Naam mogen bemoedigen en aanmoedigen het goede te doen.
WEET DAT U HET ZOUT DER AARDE BENT EN LAAT UW LICHT HELDER SCHIJNEN IN DE WERELD.

Daarna speelde ik The Strenuous Life van Scott Joplin. En tot slot het gebed zoals elk Coventrygebed in de hele wereld eindigt:

Allen hebben gezondigd en zijn verstoken van het Licht van de Eeuwige (Rom. 3, 23)

De haat die een muur optrekt tussen volken, rassen en klassen.
Vader, vergeef
De gretigheid waarmee we onze zinnen zetten op wat een ander toebehoort
Vader, vergeef
De hebzucht, die de arbeid van mensen uitbuit en de aarde verwoest
Vader, vergeef
Onze afgunst op het welzijn en geluk van anderen
Vader, vergeef
Onze onverschilligheid ten opzichte van het lijden van gevangenen, daklozen en vluchtelingen
Vader, vergeef
De begeerte, die de lichamen van mannen, vrouwen en kinderen voor onwaardige doeleinden misbruikt
Vader, vergeef
De trots die ons ertoe brengt op onszelf te vertrouwen en niet op God
Vader, vergeef

Weest goed voor elkaar en barmhartig; vergeeft elkaar, zoals God u in Christus vergeven heeft (Ef. 4, 32)

Er was na afloop geen koffie drinken omdat men al koffie en koek genuttigd had tijdens de vergadering. De dominee en de coördinator van het Coventrygebed Den Helder kwamen me uitgebreid bedanken. De dominee had ik nog niet eerder ontmoet. Hij vertelde dat hij zeer onder de indruk was van mijn multitalent (zijn woord, niet het mijne) waarop de coördinator zei: zij is echt een parel. Ik werd er een beetje verlegen van. Ik probeer ook maar mijn talenten niet ongebruikt te laten liggen. Ik heb maar niet verteld dat ik veel van mijn dagen al mijn talenten zonder enige terughoudendheid zou inleveren als dat zou betekenen dat ik net zo normaal zou kunnen voelen, doen en me bewegen tussen andere mensen als andere mensen. Zonder overgevoeligheden die ik niet uit kan leggen, zonder paniekaanvallen, zonder dagen vol overweldigend verlangen als kluizenaar door het leven te gaan. En dan heb ik nog het geluk dat ik een man heb gevonden die dat niet alleen begrijpt, maar ook faciliteert. En gelukkig zijn er ook dagen dat ik mijn talent mag inzetten als grondpersoneel van God en de mensen een beetje blijer en gevuld met een beetje inspiratie weer naar huis kan laten gaan.

Bonustrack

Bij ons thuis staat de ketel van de centrale verwarming standaard uit. Dat is niet uit zuinigheidsoverwegingen of voor het milieu ofzo, dat is omdat dat ding af en toe brult als een tyrannosaurus. En tegen mensen die zeggen dat niemand weet hoe een tyrannosaurus klinkt, dus jij ook niet! zou ik willen zeggen: kom eens een poosje hier in huis zitten als de ketel aanstaat, dan weet jij het ook! Dus als we willen douchen of in bad willen of als de hond weer eens in de sloot is gesprongen achter de loopeenden aan, dan loopt een van ons even naar het ketelhok om het knopje om te zetten. Dan gebruiken we warm water en zetten de ketel vervolgens weer uit. Las we een soppie nodig hebben of als er handafwas gedaan moet worden, dan koken we water in de waterkoker en maken een soppie in een emmer. We zijn echt geen vieze mensen, lui en gemakzuchtig en als je naar geld kijkt ook arme mensen, maar we zijn best netjes, verder. ’s Morgens wassen we ons gewoon met koud water en dat is nog lekker verfrissend ook!

Nu hadden we afgelopen week een oude dame van 86 jaar te logeren en voor haar hebben we natuurlijk steeds even de ketel aangezet; zo een oud mens hoeft zich niet met koud water te wassen! Al dacht ze daar zelf natuurlijk anders over. Zij heeft in haar jeugd in een jappenkamp gezeten in Indonesië. Haar moeder is in dat kamp omgekomen en als oudste dochter heeft ze al die jaren op haar kleine zusje en broertje gepast. Na de oorlog werden ze zonder pardon van elkaar gescheiden. Zij en haar zus gingen naar het koude Nederland om bij opa en oma te wonen en haar broertje ging met tante (die uit hetzelfde kamp bevrijdt was) naar Australië. Het heeft weken geduurd voor ze erachter kwam waar haar broertje was gebleven. Wat een verdriet en zorg moet dat zijn geweest voor zulke jonge schouders! Dit heeft er wel toe geleid dat ze zich op haar 86ste vrij gemakkelijk aanpast aan omstandigheden en ze zich zonder enig klagen met koud water zou hebben gewassen als wij gezegd hadden dat warm water er écht niet in zat. Bijzonder.

We hebben lekker gewandeld en veel gekletst. Natuurlijk wilde ze ook souvenirs kopen dus een middagje winkelen en een keer uit eten. Ook hebben we een Bible Journal sessie gehad bij WadCreatief, daar hebben we psalm 42 gedaan. De huishoudelijke dingen gaan natuurlijk gewoon door ondanks bezoek, dus ook mee naar de moestuin en daar kletsnat vandaan komen omdat we overvallen werden door een stortbui en helpen met bier brouwen (de hulp bestond voornamelijk uit het maken en versturen van filmpjes 😀 ) en we zijn zelfs een keer uit eten geweest! Op vrijdag had ik de beurt om voor te gaan bij het Coventrygebed en samen met Henk zat ze op de eerste rij. Ze had gevraagd of ze foto’s mocht maken terwijl ik aan het preken was en dat heeft ze ook gedaan. Na de dienst werd ze opgehaald door een gezamenlijke vriendin en weer naar huis gereden. Het was een heel drukke week maar het is mooi dat we zoveel liefde mogen geven en ontvangen. Het is mooi dat leeftijd minder belangrijk is dan het lijkt.

Oja en mijn zus heeft een puppy en die was een dagje bij ons. Man man man wat een schatje! Zelfs Moos is helemaal verkikkerd op haar. En toen we twee dagen later even bij mijn zus binnenliepen met Moos aan de lijn, sprong ze boven op hem! Ze was duidelijk superblij hem te zien. Zó schattig ❤

Ik had dus niet zo heel veel tijd om een preek te schrijven maar ik denk toch dat het weer aardig is gelukt.

Het valt me vaak op, als ik in de Bijbel lees of in andere oude geschriften, dat er zo weinig is veranderd. En dan heb ik het nog niet eens over verbeterd, alleen maar over verandering. Het lijkt voor de mensheid een onmogelijkheid om te leren van andermans vergissingen. Sterker nog, voor de meest onder ons is het zelfs een uitdaging iets te leren van onze éigen fouten. En zo zijn we gedoemd iedere keer hetzelfde mis te doen, dezelfde fouten te maken en dezelfde misstappen te doen.

Ergens vond ik een prachtige tekst. Desirata stond er boven. Dat betekend natuurlijk zoiets als Dingen waarnaar verlangd wordt, dingen waar verlangen naar bestaat. Ik las de tekst en vond het heel mooi. En ook zo accuraat, zo passend in deze tijd. Er stond onder dat het een anoniem schrijven was die werd gevonden in de kathedraal van sint Paul in Baltimore in Ierland. En die gedateerd was 1692. Tsjonge, dacht ik, dat bewijst maar weer eens mijn gedachte dat er niet veel
veranderd in de wereld. Ik wilde de tekst gebruiken voor de volgende keer dat ik voor zou mogen gaan bij het Coventrygebed dus deed ik wat ik altijd doe als ik iets wil gebruiken: ik ging op onderzoek uit. En zo kwam ik erachter dat het helemaal geen superoude tekst is! Het is een gedicht van de Amerikaanse schrijver Max Ehrman en hij schreef het in 1927. Hij leefde van 1872-1945. Na zijn dood vond zijn vrouw de betreffende tekst tussen zijn papieren en in 1948 liet zij het publiceren. In 1956 kreeg een predikant van de st. Paul’s in Baltimore USA het gedicht in handen zonder naam van de auteur. Wel met de naam van de kathedraal en het stichtingsjaar en zo ontstond de verwarring. Men dacht dat de tekst wellicht door een 17e eeuwse monnik was geschreven. In 1965 werd de tekst gevonden op het doodsbed van de politicus Adlai Stevenson (1900-1965); hij was van plan de tekst op zijn kerstkaarten te gebruiken en zo werd het gedicht wereldberoemd!

Zo veranderde mijn gedachte van “er veranderd ook niks!” naar “Je kunt ook niets of niemand meer geloven!” Zo kwam ik er laatst achter dat Bonifatius helemaal nooit in Nederland geweest is, terwijl wij toch heus op de lagere school leerde: 754 Bonifatius bij Dokkum vermoord. Maar dit even geheel terzijde.

In ieder geval, 1927 is ook al best een lange tijd geleden en de tekst is nog even relevant. Mijn gedachte dat er maar bar weinig veranderd en verbeterd in de wereld blijft dus overeind. Ik vind het jammer. Maar het feit dat er nog steeds gebeden wordt en dat er nog steeds mensen wakker worden en zich bekeren en laten dopen en in Christus’ naam verder willen leven, dat geeft dan weer hoop en moed om door te gaan.
De tekst dan waar ik het de hele tijd al over heb:

Blijf kalm temidden van het lawaai en de haast en gedenk hoe vredig de stilte kan zijn. Blijf op goede voet met alle mensen zonder uzelf te verloochenen. Spreek de waarheid, rustig en helder en luister naar de anderen, zelfs al lijken zij dom en onwetend, ook zij hebben iets te zeggen. Vermijd luidruchtige en agressieve mensen, zij zijn een kwelling voor de geest. Als u zichzelf met anderen vergelijkt, zoudt u ijdel of verbitterd kunnen worden, er zullen altijd mensen zijn die minder of beter zijn dan u, verheug u op wat u heb t bereikt en nog wilt bereiken. Blijf belang stellen in uw eigen ontwikkeling, maar blijf bescheiden, dit is uwe werkelijk bezit bij de steeds wisselende fortuin in de tijd. Wees behoedzaam in zaken, want de wereld is vol bedrog. Maar laat u hierdoor niet afleiden van de werkelijke waarden. Velen streven naar hoge idealen en overal ontmoet u heldendom om u heen. Blijf uzelf, veins vooral geen genegenheid. Wees ook niet cynisch ten aanzien van de liefde, want tegenover alle dorheid en ontgoocheling is zij eeuwig als gras. Aanvaard goedmoedig het klimmen der jaren, doe met gratie afstand van uw jeugd. Ontwikkel geestkracht om u te wapenen bij onverwachte tegenslag. Maar maakt u zich geen zorgen om hersenschimmen. Vrees wordt vaak geboren uit vermoeidheid en uit eenzaamheid. Betracht een gezonde zelfdiscipline, maar wees vriendelijk voor uzelf. U bent een kind van het heelal, niet minder dan de bomen en de sterren. U hebt het recht hier te zijn. En of u het doorgrondt of niet, twijfel er niet aan dat het heelal zich ontvouwt zoals het moet. Ga daarom in vrede met God, hoe u zich Hem ook voorstelt. En wat u ook doet of nastreeft, houdt vrede in uw ziel in de luidruchtige verwarring van het leven. Ondanks alle geveinsdheid, geestdodendheid en vervlogen dromen is dit nog steeds een prachtige wereld.

WEES ZORGVULDIG. STREEF NAAR GELUK.

Vast wel eens zo een schattig kraampje aan de weg gezien. Waar mensen zelfgemaakte dingen verkopen. Of fruit of bloemen. Vaak, maar zeker niet altijd bij een boerderij en de ene dag staan er dozen vol eieren en de volgende dag alleen maar uien en aardappels. Zeker op vakantie altijd superromantisch om daar je boodschappen te doen.

Ik heb zo een kraam! Ik verkoop daar overschot van de moestuin in de vorm van jam en limonadesiroop. Als het seizoen er voor is, staan er ook potten ingemaakte augurken en kappertjes. Ook verkoop ik bosjes bloemen en bosjes verse kruiden. Op bijzondere dagen zoals Koningsdag verkoop ik ook zelfgebakken verse koekjes en hartige broodjes. Het is gewoon voor de leuk en zeker niet een belangrijke bron van inkomsten. Meer omdat ik het leuk vind om te doen.

Soms verkoop ik op een dag mijn hele kraam leeg (dat wil zeggen dat er iets van 20 euro in mijn kluisje zit) Maar er gaan ook dagen voorbij dat er niks in mijn kluis zit en ik net zoveel naar binnen haal als ik ’s morgens buiten heb gezet. Zeker als het regent, heb ik daar niet altijd evenveel zin in. Waar doe ik het voor? Denk ik dan weleens.

Gisteren was het weer zo’n echt Nederlandse zomerdag, regen regen regen. Ik haalde de winkel weer binnen en ik had één bosje bloemen verkocht. Ik baalde als een stekker. Vanochtend regende het weer en ik had eigenlijk geen zin om de winkel buiten te zetten. Dat gedoe iedere keer weer. Maar toen dacht ik aan die ene mens die gister in de regen langs mijn huis liep, daar de bloemen zag staan en een bosje uit zocht. Misschien heeft ze dat bosje op haar eigen tafel gezet om zichzelf op te vrolijken. Misschien heeft het bosje naar iemand gebracht die wel een opkikkertje kon gebruiken. Misschien heeft ze het bosje wel naar haar moeder gebracht, zoals ik tot eind januari twee of drie keer in de week een bosje bloemen naar mijn Moeder bracht….dus zette ik me over mijn aversie heen, trok een regenjas aan over mijn zomerjurkje en zette de winkel buiten.

Toen ik terug kwam van de hond uitlaten, tussen de buien door, stond er een mevrouw in mijn voortuin een bosje bloemen uit te zoeken. Daar doe ik het voor! Als je de kans krijgt om voor iemand de dag een beetje lichter, een beetje dragelijker, een beetje warmer, een beetje vriendelijker te maken WAAROM ZOU IK DAT DAN LATEN?

In 2021 kreeg ik van mijn zus een Bijbel met kleurplaten. Goed cadeau! Ik houd van de Bijbel en ook van kleuren. Het bleek een cadeau met een motief. Ze wilde zelf graag gaan Bible Journalen en het leek haar leuk als we dat samen gingen doen. Ik had werkelijk geen idee wat het was, maar ik vond het ook een goed idee en sindsdien doen we dat dus. Meestal één keer per week, maar er moet ook weleens geborduurd worden of er zijn andere activiteiten die voorrang verdienen. Al met al heb ik al best aardig wat Bijbelverzen versierd. Morgen gaan we Exodus 14, 13 doen. Als je zoon je dan later vraagt: ‘Waarom doen jullie dat?’ dan moet je tegen hem zeggen: ‘De Heer heeft ons op een machtige manier bevrijd uit de slavernij in Egypte.‘ Mijn zus heeft heel erg in haar duim gesneden en kan niet zo erg veel, maar ik ga haar gewoon helpen en samen maken we dan vast weer een mooie afbeelding. Of twee, één in mijn Bijbel en één in die van haar 🙂

Hieronder plaats ik foto’s van alle Bible Journalings die ik gemaakt heb in willekeurige volgorde. Wel wil ik verklappen dat Psalm 84 de allereerste was die ik maakte. Deze keer dus minder tekst en meer plaatjes. Ook wel eens leuk.

In 1998 overleed mijn Vader. Het was heel plotseling. ’s Morgens had ik hem nog aan de telefoon gehad. Hij was, na een storm, samen met mijn Moeder en de toenmalige vrouw van mijn broer mijn Moeders kas aan het repareren die door de storm beschadigd was. Hij zei: ik weet een latje te liggen dat precies past. Ik ga het even halen. Het moestuincomplex waar mijn Moeder een moestuin had, was vlakbij hun huis maar hij is daar nooit aangekomen. Hij lag dood op het tuinpad.

Diezelfde avond was ik bij haar. Een buurvrouw had me met de auto naar de boot gebracht zodat ik niet met de trein hoefde. Ik vond het verschrikkelijk om mijn Vader in een kist te zien liggen, maar mijn Moeder was toen zó georganiseerd en ik zou willen zeggen stoïcijns. De hele week zijn we allemaal bij haar gebleven en hebben we haar zo goed mogelijk gesteund. Bij het weggaan gaf ze ons allemaal iets van Vader mee. Ik kreeg zijn portemonnee; er zat nog 50 gulden in, een paar paperclips, een veiligheidsspeld en een stompje potlood. Jarenlang heb ik die portemonnee gewoon gebruikt. Ongeveer een week na zijn begrafenis belde mijn oudste broer mijn Moeder op om te vragen of Vader schoenen aanhad?

Moeder heeft geen schoenen aan. Ik weet het zeker; ik heb zelf lekkere dikke zelfgebreide sokken aan haar dode voeten getrokken. Moeder lag niet in een kist. We hebben haar op een prachtige houten baar gelegd, speciaal voor haar gemaakt. Gewikkeld in een quilt die we met elkaar voor haar gemaakt hadden toen ze 65 jaar oud werd. Ze heeft altijd gezegd dat ze in die quilt begraven wilde worden en dat is gebeurd.

Mijn Vader droeg nooit zijn trouwring, dat vond hij vervelend. Hij gebruikte zijn handen liever vrij. Ik snap dat. Ik draag ook nooit ringen, zelfs mijn trouwring draag ik zelden. Mijn Vader droeg zijn trouwring als hij op reis ging. Toen hij dood was, heeft mijn Moeder hem zijn trouwring omgedaan. Hij ging tenslotte een lange reis maken. Ruim 25 jaar heeft ze hem moeten missen. Natuurlijk heeft ze nog leuke dingen gedaan en meegemaakt. Ze speelde nog steeds baritonsaxofoon op de fanfare en later in het seniorenorkest. Ze had de quiltclub, de bridgeclub, de tuinclub en de vertelclub. Ze ging naar mijn broer in Amerika. Ze ging op vakantie met haar zus of met vrienden of met mij of met één van mijn andere broers of zussen. Ze genoot van het leven, van de natuur, van muziek. En van een glas goede rode wijn. De laatste anderhalf jaar heeft ze in een verpleeghuis gewoond en ook daar was ze de gangmaker. Ze wordt ook daar node gemist! Ook daar maakte ze snel weer nieuwe vrienden en deed ze gewoon haar eigen ding. Zoals ze altijd deed, ik ken haar niet anders. Maar nooit kwam er iemand in Vaders plaats. Ze zei altijd als iemand haar vroeg of ze niet een nieuwe relatie wilde: ik ben al getrouwd.

Inmiddels is het bijna een half jaar geleden dat ze overleed, maar ik mis haar nog iedere dag. De laatste anderhalf jaar van haar leven woonde ze bij mij in de straat en ik liep vrijwel elke dag even bij haar binnen, meestal samen met de hond. En die laatste dagen dat ze lag te sterven, hebben we haar geen moment in de steek gelaten. Wij, haar drie dochters, hebben op haar gepast, voor haar gebeden, haar gewassen en water gegeven en muziek voor haar gespeeld. Die laatste dagen was ze omringd door liefde en ik weet zeker dat ze dat geweten heeft al kon ze zich niet meer uiten. Moos (de hond) heeft nog een tijd bij haar op bed gelegen. Na haar overlijden was hij supervervelend en onhandelbaar. Een zorgmedewerker vroeg me of ik hem wel afscheid had laten nemen. Ik keek een beetje vreemd want…kom op, het is een hond! Maar toch gedaan. Hij snuffelde wat aan haar handen en toen aan haar hoofd en hij gaf een lik over haar wang. Toen legde hij zijn koppie naast haar hoofd op de baar en begon te janken zoals alleen een beagle dat kan…

Afgelopen week werd ik midden in de nacht wakker met de afgrijselijke gedachte dat Moeder haar trouwring niet om heeft. Ik weet dat ik er niks meer aan kan doen en ik weet ook dat het (waarschijnlijk) niet erg is, maar het laat me toch niet los. Vooral omdat ik weet dat Moeder Vader zijn ring wél om heeft gedaan. Hoe kon ik zo stom zijn dat te vergeten? En ook: waar is eigenlijk haar trouwring??? Het huis is bijna helemaal leeg, maar ik heb de ring nergens gezien.

Mijn oudste zus slaapt nu in haar bed. Ik heb haar kralenkettingen bij mijn hangmat opgehangen en bijna al haar rokken en hemden liggen nu in mijn klerenkast. Grote meubels zijn verplaatst naar andere huizen, sommige zijn verkocht, andere voorlopig opgeslagen. Boeken zijn verdeeld, weggebracht, opgeslagen, weggegeven. Kleren zijn naar de arme mensen of naar de recycle gegaan, gerepareerd en in mijn kast terechtgekomen. Maar het zijn de kleine dingen die zo’n zeer doen. De ketting die ze de laatste jaren altijd droeg, het kleine jade hondje dat altijd op haar bureau stond, een briefje ergens opgevouwen tussen gepropt met haar handschrift. Ik weet het, ik weet het, het is niks nieuws en iedereen moet zoiets doormaken en meemaken, maar ze was mijn Moeder. Niet het snijden doet zo’n pijn maar het afgesneden zijn, om Vasalis te citeren.

En met het leeghalen van het huis komen veel herinneringen boven. Over onze jeugd, die echt niet altijd rooskleurig was. Over leuke dingen en minder leuke dingen en ook spijt over die minder leuke dingen en gedachten als: “had ik dat maar anders gedaan” en “wat jammer dat we daar nooit uit zijn gekomen”. En ook verschrikkelijk grappige herinneringen waar we ontzettend hard om kunnen lachen, zelfs na jaren! Dingen die je echt alleen met je broers en zussen kunt delen. Omdat niemand anders het snapt. Ik heb veel verdriet, niet alleen van het overlijden van Moeder maar ook van de scheur die in ons gezin zit en die ik niet kan repareren al wil ik dat nog zo graag. En zo doen we nu alles met ons viertjes in plaats van met ons zessen. Al kijkt onze oudste broer wel van een afstandje mee en valt dat grotendeels te wijten aan het feit dat hij niet in Nederland woont.

En zo gaan we maar weer voort. Het had voor mijn gevoel gister kunnen zijn dat ik Moeder voor het laatst zag en eergister dat ik Vader een knuffel kon geven. Maar de tijd gaat voort en zolang wij ademhalen moeten wij ook voort. In de hoop dat we elkaar later als alles goed is gekomen weer in de armen kunnen sluiten en alle belachelijke onmin die er bestaat tussen mensen vergeten zijn en alleen en enkel en uitsluitend en alleen liefde voelen en liefde geven.

De liefde is geduldig, zij is vriendelijk, de liefde is niet jaloers, de liefde pronkt niet, zij doet niet gewichtig, zij handelt niet ongepast, zij zoekt niet haar eigen belang, zij wordt niet verbitterd, zij denkt geen kwaad, zij verblijdt zich niet over de ongerechtigheid, maar verheugt zich over de waarheid, zij bedekt alle dingen, zij gelooft alle dingen, zij hoopt alle dingen, zij verdraagt alle dingen. De liefde vergaat nooit. En nu blijven geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde.1 Kor. 13, 4-8, 13

En zij stuurden hun discipelen naar Hem toe, met de Herodianen, en zeiden: Meester, wij weten dat U waarachtig bent en de weg van God in waarheid onderwijst en Zich door niemand laat beïnvloeden, want U ziet de persoon van de mensen niet aan. Zeg ons dan: Wat denkt U? Is het geoorloofd de keizer belasting te betalen of niet? Maar Jezus, die hun boosaardigheid kende, zei: Huichelaars, waarom verzoekt u Mij? Toon Mij de belastingmunt. En zij brachten Hem een penning. En Hij zei tegen hen: Van wie is deze afbeelding en het opschrift? Zij zeiden tegen Hem: Van de keizer. Toen zei Hij tegen hen: Geef dan aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is. En toen zij dit hoorden, verwonderden zij zich; en zij verlieten Hem en gingen weg. Mat. 22, 16-11

Afgelopen Zondag was het Trinitatis, oftewel de Zondag van de Drie-eenheid. We vieren dan de Heerlijkheid van God, die Vader, Zoon én Geest is. Voor sommige misschien moeilijk te begrijpen en er zijn van die standaardzinnetjes om het uit te leggen (drie kaarsen, maar één vlam of één bloem, drie blaadjes bijvoorbeeld) maar daar wilde ik het niet over hebben. Geloof in de Drie-ene God of niet, I don’t care. Ik geloof in Hem en probeer Zijn Zoon en onze Heer en Broeder Jezus de Christus zo goed en zo kwaad als het gaat te volgen, Zijn leringen te onderhouden en door te geven enzo.

Anyways, het was Trinitatis en ik was bij onze protestantse broeders en zusters in de kerk, niet alleen omdat ik orgel ging spelen maar vooral ook omdat één van mijn studenten voor het eerst ook een lied in de dienst zou begeleiden en ik toch wel erg graag wilde dat het goed ging. (Het ging goed! Na afloop van de dienst zei ze dat ze hoopte dat ze nog eens mocht komen spelen en zo doen we dat. Ik kan niet zo heel veel, maar ik kan de mensen wel enthousiasmeren!) De dominee was niet een dominee van het eiland, een gastdominee. Al is ze wel op het eiland geboren en heeft ze zelfs met mijn oudste zus in de klas gezeten. Lijntjes zijn vaak maar zo kort. ik weet niet precies hoe ze dat in de protestantse kerk doen. In de RK hebben we een leesrooster en dat staat gewoon vast voor iedere kerk in de hele wereld. Dat is handig want dan kan je de lezing alvast doornemen voor je naar de kerk gaat en zeker als je in een land bent waar je de taal slecht of niet spreekt, kun je toch (min of meer) volgen waar het over gaat. In de protestantste kerk hebben ze volgens mij ook een leesrooster maar het komt toch vrij regelmatig voor dat een dominee ergens anders over preekt. Zelf een lezing uitzoekt omdat daar nog een preek over in de la ligt of omdat de preek daarover al vorm heeft aangenomen in het hoofd….ik weet het niet maar ik kan me zo voorstellen dat het zo gebeurd. De dominee van dienst had gekozen voor de lezing uit Samuël, het beroemde verhaal van David en Goliath. (1 Samuël 17 ) Ze had er een mooi verhaal omheen geweven. Hoe soms zachte krachten en soms hardheid nodig is. Ze had daarvoor een paar stenen en een paar veren meegenomen. Ik vond het allemaal erg mooi en warm en zacht. Origineel en creatief, ook.

Maar toen haalde ze er de politiek bij. En toen haakte ik af. Want niet alleen vind ik het te kort door de bocht als je zegt dat de ene kant van de oorlogvoerders gelijk heeft en de andere kant niet. Ik heb van mijn Moeder geleerd dat waar er twee kijven, hebben twee schuld. En ik denk dat het zo is. Als iemand ruzie met je zoekt en je gaat er niet in mee, geen ruzie. Alleen een chagrijnig mens die niet krijgt waar ie naar zocht en eentje die in zijn vuistje lacht omdat ie ruzie heeft kunnen voorkomen. Alle mensen die om wat voor reden dan ook maar de andere kant sympathieker vinden, haken af. Ik ben ook van mening dat het profileren van een politiek standpunt vanaf de kansel de polarisatie in de samenleving alleen maar doet toenemen. Als dominee ben je als grondpersoneel van God verantwoordelijk, in ieder geval op Zondag maar door de week net zo zeer al is het alleen maar in je eigen omgeving, Gods Woord te verspreiden! Nergens staat dat je de politieke situatie van het moment moet doornemen. Sterker nog, als ik Mattheüs hoofdstuk 22 lees en eigenlijk in het hele Evangelie, heeft Jezus het alleen maar over eigen verantwoordelijkheid, eigen beslissingen en zelfinzicht, nergens spreekt Hij over de politiek. Dat was precies waarom veel mensen in Zijn tijd afhaakte; ze hoopten en verwachtten dat Hij de Romeinen het Beloofde Land uit zou gooien en een nieuw koninkrijk, een nieuwe regering zou installeren. Nou deed Hij dat natuurlijk wel, alleen niet in onze tijd, in onze wereld.

Ik had eenzelfde ervaring met Pinksteren. Toen speelde ik in dezelfde kerk, andere dominee, en die begon ook over politiek te praten. Ik snap het niet. God heeft niets met politiek te maken en als je als dominee een politiek standpunt aanneemt op de kansel, dan is er grote kans dat er mensen afhaken. Nou is er natuurlijk geen vuiltje aan de lucht als en zolang je het met de predikant eens bent, maar als je over bepaalde dingen anders denkt? In de samenleving is het al moeilijk genoeg overeind te blijven als je een andere mening bent toegedaan dan je buurman. In de kerk verwacht ik saamhorigheid en tolerantie en begrip, niet het meer en meer polariseren van de mensen, de gemeente, de parochie.

Kijk, als er sprake is van eenzijdige communicatie, bijvoorbeeld bij een preek, een hoorcollege of een schrijven zoals dit, dan lijkt het me belangrijk dat het algemeen blijft. Inclusief, als je wilt. Zodat iedereen er iets mee kan, er iets uit kan halen, er iets van kan leren. Zodra een dominee, priester of hoogleraar een persoonlijke mening gaat verkondigen kun je daar als luisterend publiek alleen maar eens of oneens mee zijn. Er is geen sprake van uitwisseling en daardoor of daarom ook niet van nuancering. Als de communicatie breder is, bijvoorbeeld in een gesprek of een debat, dan kun je je persoonlijke mening uiten en kan de ander zijn mening daartegenover stellen en er is sprake van uitwisseling en doorgeven en van elkaar leren.

Kort gezegd vind ik dat politiek niet in de kerk thuis hoort en de kerk niet in de politiek. We hebben niet voor niets trias politica! In een democratie lijkt dat me onontbeerlijk.

25 januari 2024 is mijn Moeder overleden. En dat is allemaal heel verdrietig en ik mis haar verschrikkelijk, maar dat wilde ik allemaal niet vertellen. Het is alleen dat het volgende verhaal nergens op slaat als je dat niet weet. Vandaar dat ik het eerst even meld.

Als de tweede ouder overlijdt (mijn Vader overleed reeds in 1998) komt er opeens een hoop werk op je af. Niet alleen ben je, als kind, verantwoordelijk voor een mooi afscheid en het regelen van niet alleen de begrafenis maar ook een begraafplaats. En daar komt dan nog bovenop dat je ineens geen kind meer bent. Ik bedoel, natuurlijk ben ik geen kind meer! maar ik was altijd nog kind van mijn Moeder. Gelukkig heb ik dat allemaal samen met mijn twee zussen en mijn jongste broer kunnen doen. Iedereen nam een taak op zich. We hadden een fantastische uitvaartbegeleider en we hebben zoveel als mogelijk Moeders wensen voldaan. Het was een mooie afscheidsdienst en het was heel fijn om Moeder bij Vader te kunnen brengen en dat er nu één graf is waar ze allebei liggen.

En toen moest het ouderlijk huis leeg. Mijn woonkamer had ik zorgvuldig leeg gehouden, want daar houd ik van. Maar Henk wilde erg graag een bank en een klok en een kleed en de geluidsinstallatie en dus ook alle grammofoonplaten mee. En zo lijkt mijn eens zo lege woonkamer steeds meer op de kamer waar ik als kind opgroeide. Moos was erg blij met een kleed op de grond.

Moeders boekenkast was/is een probleem apart. Ik denk dat er zo’n 8000 boeken in dat huis zijn. Misschien wel meer. Ik houd van boeken. Ik ben er mee opgegroeid. Bij ons thuis houdt iedereen van boeken. Ik had zelf al meerdere keren mijn boekenkast opgeschoond en heel veel boeken naar een Little Free Library of de tweedehands boekenmarkt gebracht, maar nu kwam ik toch met een paar dozen boeken uit mijn Moeders kast thuis. Dus heb ik een goede dag besteed aan het uitzoeken van mijn boekenkast en alle boeken die ik mee had genomen op de juiste plek te zetten. Uiteindelijk was de kast naar mijn zin. Alleen stond er een grote doos Donald Ducks midden in de kamer. Die ging ook nergens meer naar toe want was veel te zwaar geworden om op te tillen.

Nu heb ik alleen nog een kist nodig om mijn Duckies op te ruimen, zei ik tegen Henk. Hij keek een beetje bedenkelijk, maar streek met zijn hand over zijn goeie hart en zei: zo een opslagdoos met wieltjes die precies onder de laagste plank van de voorraadkast past. Jaaaaa, zei ik aarzelend, daar stáán al opslagdozen……met Duckies er in. En voor je het vraagt, onder de vleugel staan ook een paar opslagdozen met Duckies erin. En nu staat er dus ook een grote doos midden in de kamer … met Duckies erin! Toen kregen we allebei de slappe lach. Als je emotioneel bent, liggen lachen en huilen heel dichtbij elkaar.

Het is moeilijk om gewoon door te gaan met alles, het leven, vind ik. Ik ging vrijwel iedere dag even langs bij mijn Moeder. Samen met Moos. De dagen dat we bij haar waakten, was Moos ook nog een paar keer mee geweest, maar na haar overlijden had ik hem niet meer meegenomen. Hij was strontvervelend, liep weg en probeerde me steeds te bijten. Een verzorgende vroeg me of ik hem afscheid had laten nemen van Moeder. Ik was lichtelijk sceptisch… ik bedoel, we praten over een hond! Maar op haar advies toch Moos meegenomen naar Moeders slaapkamer waar ze lag opgebaard. Hij snuffelde wat aan haar handen en toen aan haar gezicht en gaf haar een lik over haar wang. Hij legde zijn kop naast haar hoofd en begon te janken zoals alleen een Beagle dat kan. Daarna was hij weer zijn eigen gezellige, eigenwijze en drukke zelf. Weer wat geleerd.

❤

1 Tim. 6, 3-12 Er zullen ook mensen komen die andere dingen aan de broeders en zusters leren dan ik hun geleerd heb. Dat zijn trotse en eigenwijze mensen. Zij willen zich niet houden aan de gezonde woorden van onze Heer Jezus Christus. Ze houden zich niet aan de manier waarop we God moeten dienen. Ze hebben er niets van begrepen. Ze maken ruzie en zeuren over onbelangrijke dingen. Ze veroorzaken jaloersheid, ruzies, geroddel en wantrouwen. Al dat geharrewar ontstaat doordat ze niet meer helder denken en de waarheid zijn kwijtgeraakt. Ze denken dat het dienen van God een manier is om rijk te worden. Blijf bij zulke mensen uit de buurt. Maar het dienen van God is wel een grote rijkdom, als we ook tevreden zijn met wat we hebben. Want we hebben niets op de wereld meegebracht toen we geboren werden, en het is duidelijk dat we ook niets uit de wereld kunnen meenemen als we sterven. Als we onderdak, eten, drinken en kleren hebben, moeten we tevreden zijn. Maar mensen die graag rijk willen worden, lopen in de val van de duivel. Ze krijgen allerlei dwaze en verkeerde verlangens, waardoor het langzaam maar zeker slecht met hen afloopt. Want het verlangen naar geld is de bron van al het kwaad. Sommige mensen zijn het geloof kwijtgeraakt en in allerlei ellende terecht gekomen, doordat ze zo graag rijk wilden worden.
Maar jij, man van God, blijf ver bij al deze dingen vandaan. Verlang naar eerlijkheid, een heilig leven, geloof, liefde, geduld en vriendelijkheid. Doe je uiterste best voor het geloof. Grijp het eeuwige leven. Want daarvoor ben je geroepen en daarvoor heb je tegen heel veel mensen duidelijk over het geloof gesproken.

De gezonde woorden van Jezus Christus. Eens even denken over welke woorden spreekt Timotheus? Ik denk aan de geschiedenis dat men aan Jezus vraagt welk gebod het belangrijkste is. Jezus antwoordt dan dat het belangrijkste gebod is God lief te hebben boven alles en de naaste lief te hebben als jezelf. Met andere woorden: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Dat klinkt toch vrij eenvoudig. Iedereen weet wel wat je niet wil. Je wilt graag jezelf zijn, niet veroordeeld of geoordeeld worden, vriendelijk bejegend worden en dat als je een keer een fout maakt of een zonde begaat, vergeven worden. Dat dan aan de ander schenken. Iedereen mag zichzelf zijn. Maar hoever moet je daarin gaan? Mag je er iets van zeggen als je vindt dat iemand zich onbehoorlijk gedraagt? Zelf neem ik bv aanstoot aan toeristen die in bikini of alleen een zwembroek door het dorp lopen. Ik bedoel prima als je dat doet op het strand maar is het nou zo moeilijk om even iets aan te schieten wanneer je boodschappen gaat doen? Als ik er wat van zeg, kom ik dan aan het zichzelf zijn van diegene die er blijkbaar geen probleem mee heeft halfnaakt door het dorp te lopen? Misschien. Oordeel of veroordeel ik die mensen? Misschien een beetje. Misschien vind ik het onnadenkend en van weinig esthetisch en ethisch besef getuigen. Ik zeg er niks van, maar in stilte oordelen is wellicht even onvriendelijk. Ik probeer altijd vriendelijk te blijven en ik heb mezelf aangeleerd om weg te lopen als ik denk dat ik dat niet vol kan houden. Van nature ben ik nogal een flapuit en ik kan nogal intimiderend overkomen, niet dat ik het zo bedoel maar perceptie is alles. Soms, nee vaak! zeg ik dan liever niets in plaats van mijn mening te geven omdat ik weet dat die moeilijk valt in het gezelschap waarin ik op dat moment verkeer. Zo bepaalt de omgeving vaak waar het gesprek over gaat en dat is ook niet erg. Mijn vrijheid houd namelijk op waar die van jou begint. Dat is het gedoe met vrijheid, het is makkelijk om elkaar voor de voeten te lopen of het gras voor andermans voeten weg te maaien.

Dan draai ik het eens om. Ik loop graag en eigenlijk altijd op mijn blote voeten. Als ik dat gewoon op straat doe, zijn er vaak mensen die het nodig vinden mij daarop te wijzen. Als ik ergens heen ga waar mensen aanstoot zouden kunnen nemen aan blote voeten, zorg ik dat ik iets mee heb om aan mijn voeten te trekken. Sandalen, klompen of sokken, alles beter dan blote voeten. Maar omdat ik meestal gewoon op blote voeten loop, vergeet ik dat ook nog weleens. En voordat ik me kan verontschuldigen, zijn er eigenlijk altijd al mensen die roepen hoe erg het is dat ik geen schoenen draag. Echt! Ik snap het en ben mijn schoenen vergeten! Sorry! Maar mijn verontschuldiging verdwijnt in de verontwaardiging en het onvermogen van mensen te begrijpen dat ik schoenen vergéét. Zouden die mensen die in badpak over straat lopen zó comfortabel in hun lijf zitten dat ze kleren zijn vergéten? Is het dan dat ik jaloers ben op hun zelfvertrouwen en het daarom zo erg vind?

Een ander voorbeeld: Laatst verbeterde ik op een briefje een koe van een taalfout. Iemand zag dat en keek me verbaasd aan. Ik vertelde hem dat het mijn grootste ergernis is; taalfouten! Hij vroeg me waarom. Ik had daarop geen antwoord. Ik kan me gewoon niet voorstellen dat je een taalfout ziet en geen drang voelt die te verbeteren. Ik had me nooit gerealiseerd dat er ook mensen zijn die het wel zien, maar geen behoefte voelen tot corrigeren. En daarom probeer ik anderen altijd het voordeel van de twijfel te geven. De chagrijnige buschauffeur heeft misschien wel slecht geslapen afgelopen nacht en de bekende die me straal voorbij loopt zonder te groeten heeft waarschijnlijk heel belangrijke zaken aan het hoofd.

Dat denk ik dan ook van oorlog. Hoe kan het nog steeds oorlog zijn als iedereen individueel liever vrede heeft? Mensen die oorlog willen, hebben daar iets mee te winnen. Anders wil je dat niet. Er zijn dus mensen die geld verdienen aan oorlog, dat moet wel. Wat als soldaten nou gewoon weigeren te vechten? Zou er dan eindelijk vrede kunnen komen? Ik denk maar steeds aan die slogan uit de jaren 70: stel er komt oorlog en niemand gaat er naar toe. Al met al is onze taak als Christenen vrij duidelijk: we volgen de gezonde woorden van Jezus. We hebben God lief boven alles en houden van de naasten als van onszelf. Ik zou er aan toe willen voegen: als er oorlog komt, gaan we er niet naar toe.