communicatie

Het blijkt iedere keer weer opnieuw hoe moeilijk het is om te communiceren. Communiceren verwordt vaak tot het doen van mededelingen zonder aandacht voor een respons. Veel mensen wachten tot de ander klaar is met praten zodat ze zelf weer wat kunnen zeggen. Sommige mensen wachten daar zelfs niet op maar praten gewoon door iemand heen. Communicatie komt van het Latijnse woord communicare wat zoveel betekend als deelnemen aan iets of in verbinding staan met elkaar. Denk maar aan communicerende vaten.

Of, als rechtgeaard katholiek denk ik natuurlijk aan het ontvangen van communie; Brood en Wijn dat door de woorden van de priester veranderd zijn in het Vlees en Bloed van Christus. En dan moet ik even langs mijn schaamte denken, want afgelopen Zondag kwam een koster een bordje met brood en druivensap naar boven brengen wat ik niet wilde hebben. Ik had dat natuurlijk van tevoren moeten communiceren, maar ik was niet in een al te best humeur en ga dan het liefste iedereen uit de weg om escalatie te voorkomen. Achteraf heb ik daar spijt van, net als nu, maar dan is er weinig meer aan te doen. Ergens op terug komen heeft eigenlijk alleen zin als je een relatie met iemand hebt in die zin dat je diegene nog eens terugziet of nog eens met hem moet werken, dat is in mijn situatie bijna nooit het geval omdat ik nergens vast zit. Ik werk als vliegende keep en zie dus vrijwel nooit twee keer dezelfde koster, om bij bovenstaand voorbeeld te blijven. Ik probeer echt beter met anderen te communiceren maar het blijft een heikel punt voor mij, introvert, hoogsensitief en wantrouwig. Ik werk eraan, heus!

Het meest communiceer ik momenteel met mijn liefhebbend echtgenoot en dat is lang niet altijd even gemakkelijk. We spreken vaak niet dezelfde taal. Hij maakt zich nooit ergens druk over en ik kan nogal passioneel over onderwerpen worden. Hij gebruikt weinig woorden, liefst zo min mogelijk en neemt snel en accuraat beslissingen. Ik heb altijd heel veel tijd nodig om dingen te begrijpen en wil meer dan één keer horen hoe iets is gegaan (liefst meer dan 100 keer zelfs!) voor ik er zelfs maar over na ga denken wat of hoe te antwoorden. En voor die antwoorden heb ik dan ook ontzettend veel woorden nodig. Henk en ik houden veel van elkaar dus meestentijds is het geen probleem. Ik laat hem zijn ding doen en hij heeft geleerd om (meestal zonder zuchten) tien keer hetzelfde verhaal te vertellen. Soms begrijpen we elkaar echt verkeerd, maar dankzij vele jaren ervaring (en de relatietherapie) kunnen we ook daarmee om kunnen gaan.

Voor veel mensen is communiceren niets anders dan een mededeling doen. Gewoon een mededeling doen over hoe iets zal gaan of wat men verwacht. Zonder ruimte voor reflectie of overleg. Soms is een mededeling ook gewoon noodzakelijk! Bijvoorbeeld ging ik vandaag bij een leerling thuis les geven. Dat doe ik niet vaak, maar deze leerling had een nieuwe piano gekocht en wilde deze heel graag aan mij laten zien en horen. Hij woonde eerst in dit huis en toen in dat huis en toen verhuisde hij weer terug naar het eerste huis. Ik ging daar dus naar toe, maar het bleek dat hij wel in dat huis woonde maar aan de andere kant. Deze oude boerderij is namelijk verdeeld in twee woningen; één aan de achterkant en één aan de voorkant. Eerst woonde hij aan de achterkant en daar stond ik dus aan te bellen omdat hij vergeten was mee te delen dat hij nu in het voorhuis woont. Het is uiteindelijk goed gekomen en hij heeft echt een heel mooie nieuwe piano. 🙂

Communicatie rondom het nemen van een beslissing die voor meerdere mensen belangrijk is of kan zijn, is nog veel ingewikkelder. In zo een situatie zou men echt moeten denken aan de betekenis ‘deelnemen aan iets’ De mensen wie het aangaat moeten deelnemen aan het nemen van de beslissing of minstens aan het overleg dat vooraf gaat aan de beslissing. Het is dan misschien niet eens het belangrijkste dat er een compromis wordt gesloten of zelfs naar een compromis wordt gezocht. In de meeste gevallen is het allerbelangrijkste dat iedereen gehoord wordt en dat iedereen ook iedereen het gevoel geeft dat er geluisterd wordt. De weg naar de beslissing toe is belangrijk dan de beslissing zelf. Diegene die het dan niet eens (kunnen) zijn met de uiteindelijk genomen beslissing, hebben toch tenminste het gevoel dat ze hun zegje hebben kunnen doen, dat ze gehoord en gezien zijn, dat ze deelgenomen hebben aan het proces. Ook zij kunnen dan vrede hebben met het compromis.

Als je oren hebt, moet je ook goed luisteren! Mt. 11, 15 Deze zin komt vaker voor in de Bijbel. Het lijkt te zeggen dat luisteren of iemand horen echt een stuk moeilijker is dan je denkt. Ook in Bijbelse tijden moest men eraan herinnert worden dat je oren hebt gekregen om te luisteren en niet voor de sier! Of om je bril op te kunnen zetten. Communicatie. Deelnemen aan iets. Verbonden zijn met iemand.